Ήταν μειοψηφία και πλέον έχουν γίνει υπολογίσιμο μέγεθος ενώ είναι ολοένα και πιο σημαντικοί στο πώς ολοκληρώνεται ένα έργο. Τώρα, μαθαίνουμε ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι ευέλικτοι εργαζόμενοι και άλλοι ανεξάρτητοι εργαζόμενοι μπορεί να είναι μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού απ' ότι νομίζαμε. Είναι καιρός να γνωρίσετε καλύτερα την ευέλικτη οικονομία.
Σύμφωνα με μία νέα έρευνα από το McKinsey Global Institute, στην οποία συνέβαλε και η Randstad, οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορεί να αποτελούν ως και το 30% του πληθυσμού που εργάζεται στις ΗΠΑ και σε 15 Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 162 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετέχουν στην ευέλικτη οικονομία των αγορών αυτών. Σύμφωνα με την έρευνα "Independent Work: Choice, Necessity, and the Gig Economy", αυτοί οι αριθμοί δείχνουν ότι η κυβέρνηση αναμένει αλλαγές στην πραγματική δύναμη των ελεύθερων επαγγελματιών.
Η έρευνα της McKinsey απέδειξε ότι τα δεδομένα της κυβέρνησης δείχνουν πως μόνο το 11% στις ΗΠΑ και το 14% των Ευρωπαίων εργαζομένων συμμετέχει στην ευέλικτη οικονομία. Ωστόσο, αυτή η πληροφορία αδυνατεί να αποτυπώσει όλες τις μορφές ανεξάρτητης εργασίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναλαμβάνουν μία απασχόληση σε συνδυασμό με την κανονική τους εργασία. Επίσης, η οικονομία των κινητών εφαρμογών (app economy) έχει ανοίξει το δρόμο σε νέες κατηγορίες απασχόλησης, όπως εργαζομένους και εργολάβους επί τω έργω,
Οι οποίοι δεν προσμετρούνται στις κυβερνητικές έρευνες. Η McKinsey, επίσης, ορίζει ως ελεύθερους επαγγελματίες εκείνους που πωλούν προϊόντα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, όπως το eBay, αλλά και άτομα που ενοικιάζουν ακίνητα χρησιμοποιώντας υπηρεσίες όπως εκείνες της Airbnb.
Από τους 162 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες, η εταιρεία υπολογίζει ότι το 30% επιλέγει ελεύθερα απασχόληση ενώ το 14% το κάνει απρόθυμα και προτιμά μία παραδοσιακή εργασία. Το μεγαλύτερο μέρος (40%) της ευέλικτης οικονομίας θεωρείται "περιστασιακός εισοδηματίας", δηλαδή εργαζόμενοι που συμπληρώνουν κάποια άλλη πηγή στο εισόδημά τους, ενώ το 16% αναζητά επιπλέον απασχόληση. Ακόμα, βάσει των ερευνών για τους εργαζομένους και βάσει ιστορικών δεδομένων, η McKinsey υποθέτει ότι, στις ΗΠΑ, περίπου 129 εκατομμύρια άνθρωποι θα αναζητούσαν κάποια ευέλικτη μορφή απασχόλησης, ενώ, στην Ευρώπη, αυτός ο αριθμός φτάνει τα 138 εκατομμύρια, αν οι εργαζόμενοι επέλεγαν ελεύθερα τη μορφή απασχόλησής τους.
ξεκάθαρη αλλαγή στο εργατικό δυναμικό
Η έρευνα της McKisney δεν είναι η μόνη πρόσφατη έρευνα που αναδεικνύει την αύξηση των ελεύθερων επαγγελματιών. Το ινστιτούτο Brookings, επίσης, έχει δημοσιεύσει μία έρευνα που εξετάζει στενά την αύξηση δύο κύριων παραγόντων της Αμερικάνικης οικονομίας εφαρμογών: τις υπηρεσίες κοινών μετακινήσεων και της κοινής διαμονής. Αν και αυτά είναι μόνο δύο παραδείγματα κλάδων που δραστηριοποιούνται μέσω online portals, είναι ισχυροί δείκτες του πόσο γρήγορα ενισχύεται η ευέλικτη οικονομία.
Παρακολουθώντας τον πολλαπλασιασμό των υπηρεσιών όπως το Uber και το Lyft, η απασχόληση ελεύθερων επαγγελματιών στις υπηρεσίες κοινών μετακινήσεων έχει αυξηθεί κατά 69% από το 2010 ως το 2014, σύμφωνα με το Brookings. Ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολείται σε αυτές τις εταιρείες αυξήθηκε κατά 17% την ίδια περίοδο. Την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον, η αύξηση των ελεύθερων επαγγελματιών στις υπηρεσίες κοινής διαμονής έφτασε το 17%, σε συνδυασμό με αύξηση 7% στον αριθμό των απασχολουμένων στον ίδιο κλάδο. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την επιτυχία των υπηρεσιών που προσφέρουν εταιρείες όπως η Airbnb.
Αυτά είναι μόλις δύο παραδείγματα υπηρεσιών υψηλού προφίλ. Κοιτάξτε γύρω σας και θα δείτε ακόμα περισσότερα κανάλια που συνδέουν ελεύθερους επαγγελματίες με εταιρείες. Τέτοιες υπηρεσίες προσφέρουν πολλά οφέλη όπως μείωση διοικητικών προβλημάτων όσον αφορά τη σύνδεση εργαζομένου και εταιρείας αλλά και διευκόλυνση στις οικονομικές συναλλαγές για την παροχή υπηρεσιών ενώ επιταχύνει και την επέκταση της ευέλικτης οικονομίας.
Η τεχνολογία έχει συντελέσει ξεκάθαρα στην ανάπτυξη της ευέλικτης οικονομίας και, ταυτόχρονα, περισσότεροι εργαζόμενοι νιώθουν άνετα όντας ελεύθεροι επαγγελματίες, επιθυμούν να έχουν συμπληρωματικά εισοδήματα ή αντιμετωπίζουν την ευέλικτη οικονομία ως ένα σταθμό ενώ ψάχνουν για μία εργασία πλήρους και μόνιμης απασχόλησης. Η αλλαγή συμπεριφοράς των υποψηφίων σε πολλές αγορές έχει βοηθήσει τους εργοδότες να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερο αριθμό ταλέντων - αν και σε περιοχές όπως η Ασία οι εργαζόμενοι προτιμούν ακόμα την παραδοσιακή μορφή απασχόλησης. Αλλά, ακόμα και εκεί, η ευέλικτη οικονομία γίνεται ολοένα πιο ελκυστική για εργαζόμενους και εργοδότες.
μακροπρόθεσμες επιπτώσεις
Τι συνεπάγεται η επέκταση της ευέλικτης οικονομίας για τους εργοδότες και τους εργαζόμενους; Πώς θα επηρεάσει τη μεταξύ τους σχέση όπως και τη σχέση μεταξύ παραδοσιακών και μόνιμων υπαλλήλων και των εταιρειών τους; Όπως σημειώνει η McKinsey, ο ιδιωτικός τομέας και οι κυβερνητικοί ρυθμιστές πρέπει να εξετάσουν τις θετικές και τις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της αλλαγής προς την ευέλικτη οικονομία.
Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα είναι η μεγαλύτερη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό. Συνταξιούχοι και φοιτητές που δεν είχαν πριν πρόσβαση σε παραδοσιακές μορφές απασχόλησης λόγω προγράμματος μπορεί να ωφεληθούν τα μέγιστα από μία αύξηση στις ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι που γίνονται πρόθυμα ελεύθεροι επαγγελματίες τείνουν να είναι πιο χαρούμενοι με τη δουλειά που κάνουν άρα και πιο ικανοποιημένοι γενικά.
Αυτή η ικανοποίηση είναι θετική και για τους εργοδότες καθώς οδηγεί σε αυξημένη παραγωγικότητα. Επιπλέον, οι ελεύθεροι επαγγελματίες παρέχουν στις εταιρείες μεγαλύτερη ευελιξία, ευκινησία και κοστολογικά οφέλη. Όσο πιο πολλές επιλογές ελεύθερων επαγγελματιών υπάρχουν, τόσο περισσότερες δεξιότητες είναι διαθέσιμες.
Ωστόσο, η ευέλικτη οικονομία έχει και κινδύνους. Οι εργαζόμενοι που επιθυμούν μόνιμη και πλήρη απασχόληση μπορεί να δυσκολευτούν να τα καταφέρουν. Οι εταιρείες που στηρίζονται σε ελεύθερους επαγγελματίες μπορεί να χάσουν γρήγορα από ανταγωνιστικές εταιρείες που προσφέρουν καλύτερες αποδοχές. Ακόμα, η διαχείριση ενός αυξανόμενου ευέλικτου εργατικού δυναμικού μπορεί να αποτελέσει πρόκληση. Τέλος, οι κυβερνήσεις μπορεί να έχουν απώλειες από τα φορολογικά έσοδα. Αν και υπάρχουν πολλοί που επωφελούνται από την ευέλικτη οικονομία, αυτό δε σημαίνει ότι το ίδιο ισχύει για όλους.
Ακόμα κι έτσι, δεν υπάρχει επιστροφή σε αυτήν την τάση προς την ευέλικτη οικονομία. Οι εργοδότες θα πρέπει να ενσωματώσουν τους ελεύθερους επαγγελματίες στη γενική στρατηγική ανθρώπινου δυναμικού τους και οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν στο μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον. Μία νέα ημέρα ξεκινά στον κόσμο της εργασίας και όλοι οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να ασπαστούν αυτές τις αλλαγές που έρχονται.