Στο ραγδαία μεταβαλλόμενο επιχειρησιακό περιβάλλον που επικρατεί σήμερα, είναι πολύ σημαντικό για τις επιχειρήσεις να προετοιμάσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους για τις προκλήσεις που επιφυλάσσει το μέλλον, ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικοί. Το upskilling και το reskilling, μπορεί να βοηθήσει τους εργαζόμενους να προσαρμοστούν σε νέες τεχνολογίες ή σε αλλαγές που συμβαίνουν στην αγορά εργασίας. Επίσης, καθένα από τα παραπάνω, είναι ικανό να αυξήσει την παραγωγικότητα και να εξασφαλίσει την διατήρηση των εργαζομένων.  

Με τον ερχομό της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, σύμφωνα με το World Economic Forum αναμένεται ότι, περίπου ένα δισεκατομμύριο θέσεις εργασίας είναι πιθανό να αντικατασταθούν από την τεχνολογία την επόμενη δεκαετία. Την ίδια χρονική περίοδο, οι εναλλαγές που συμβαίνουν στον οικονομικό και δημογραφικό τομέα προσθέτουν επιπλέον πίεση στην προστασία του ανθρώπινου δυναμικού διαχρονικά. 

Ποιες είναι οι αλλαγές που θα μπορούσατε να κάνετε προκειμένου η επιχείρηση σας να ανταπεξέλθει στην εποχή της ταχείας αλλαγής; 

Μια πιθανή προσέγγιση είναι να εστιάσετε στο upskilling και στο reskilling των εργαζόμενων. Αυτό σας επιτρέπει να μετασχηματίσετε το ανθρώπινο δυναμικό σας, χωρίς να χρειαστεί να προσλάβετε νέο προσωπικό. Συνεπώς, με αυτόν τον τρόπο η εταιρία σας βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση και είστε καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσετε τις σύγχρονες επιχειρησιακές προκλήσεις.

τι είναι το upskilling;

Μια σχετικά στοχευμένη έννοια του upskilling είναι η διαδικασία βελτίωσης των δεξιοτήτων κάθε εργαζομένου/ης, ώστε να ανανεώσει τις γνώσεις του/της πάνω στο αντικείμενο της τρέχουσας εργασίας. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την εκπαίδευση του προσωπικού, αλλά και την διατήρησή τους στους ίδιους ρόλους. 

Καθώς αυτό φαίνεται ως μια εύκολη περιγραφή, η βελτίωση των δεξιοτήτων πρέπει να προσαρμόζεται στις μελλοντικές ανάγκες του οργανισμού σας και συνήθως απαιτούνται επιπλέον πόροι. Για να είναι επιτυχημένο ένα πρόγραμμα βελτίωσης δεξιοτήτων (upskilling) πρέπει να περιέχει τις παρακάτω δυναμικές: 

  • υψηλή προτεραιότητα στους τομείς της επιχείρησης
  • αναγνώριση κενών που υπάρχουν στις δεξιότητες στους προαναφερθέντες τομείς
  • τοποθέτηση μετρήσιμων στόχων για το πρόγραμμα
  • προϋπολογισμός
  • τρόπους ενδυνάμωσης και συμμετοχής των εργαζομένων, καθώς και διασφάλιση της συνεργασίας της διοίκησης

Είναι απαραίτητο να θυμάστε ότι το επιχειρησιακό σας μοντέλο πρέπει να υποστηρίζει τις νέες δεξιότητες. Συνεπώς, οι μάνατζερς και οι CEOs για να προβλέπουν μακροπρόθεσμα την εξέλιξη της επιχείρησης οφείλουν να κάνουν upskilling, για να εξασφαλίσουν την ανοδική της πορεία. Η επιτυχής βελτίωση των δεξιοτήτων, προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα τόσο στους εργοδότες όσο και στους εργαζομένους. 

πλεονεκτήματα του upskilling για τους εργαζομένους

  • οι κατάλληλα εκπαιδευμένοι εργαζόμενοι τείνουν να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και ικανοποίηση με την εργασία τους
  • οι εργαζόμενοι, οι οποίοι αισθάνονται ότι η εταιρεία πρόκειται να κάνει τις κατάλληλες ενέργειες για να τους διατηρήσει, αισθάνονται λιγότερο στρες και έχουν λιγότερες πιθανότητες να στραφούν σε άλλον εργοδότη
  • δημιουργία περισσότερων ευκαιριών εξέλιξης εσωτερικά στην εταιρεία. Σύμφωνα με την έρευνα Workmonitor 2023, υποστηρίζεται ότι το 30% του εργατικού δυναμικού παγκοσμίως έχει παραιτηθεί από την εργασία του, λόγω έλλειψης ευκαιριών εξέλιξης

πλεονεκτήματα του upskilling για τους εργοδότες

  • επενδύοντας στους εργαζομένους σας προωθείτε την κουλτούρα της επιχείρησης, η οποία με την σειρά της παροτρύνει την διατήρηση των εργαζομένων σας, ενώ προσελκύει άλλους υποψηφίους. Στην έρευνα Employer Branding 2023, μπορείτε να δείτε τι κάνει σήμερα μια επιχείρηση ελκυστική
  • χρησιμοποιώντας το upskilling, επιτρέπετε στην εταιρεία σας να ακολουθήσει νέες κατευθύνσεις και να αναλάβει νέα project, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται το κόστος
  • βελτιώνοντας τις δεξιότητες των εργαζομένων σας, καλλιεργείται η αυτοπεποίθηση και αυξάνεται η παραγωγικότητα
μιτινγκ στο γραφείο
μιτινγκ στο γραφείο

τι είναι το reskilling;

Η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας σε έναν/μια εργαζόμενο/η, που το αντικείμενο της εργασίας του/της, σταδιακά εξαλείφεται, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα επανεκπαίδευσης(reskilling). Καθώς τα τεχνολογικά και τα ψηφιακά δεδομένα συνεχώς μεταβάλλονται, κάποιες εργασίες γίνονται λιγότερο σχετικές, ενώ κάποιες άλλες γίνονται περισσότερο επίκαιρες.

Παρατηρείται βέβαια ότι οι τεχνολογίες, που θα χρειαστεί να ενσωματωθούν στις επιχειρήσεις και θα προκαλέσουν ανάγκη για πιο εξειδικευμένους εργαζομένους μελλοντικά είναι οι εξής:

  • cloud computing 
  • big data analytics
  • internet of things and connected devices
  • κρυπτογράφηση και cybersecurity
  • τεχνητή νοημοσύνη (Α.Ι.)

Η πρόσληψη καλά εξειδικευμένων ταλέντων, με κύριο σκοπό την κάλυψη των διαθέσιμων θέσεων, μπορεί να αποδεχθεί μια δύσκολη πρόκληση για μια επιχείρηση. Πόσο μάλλον αν λάβουμε υπόψη την έλλειψη ταλέντων που αντιμετωπίζει σήμερα η αγορά εργασίας, καθώς και την απουσία των απαιτούμενων ικανοτήτων ενός/μια εργαζόμενου/ης.

Μια λύση σε αυτό, είναι η εφαρμογή μιας πολιτικής επανεκπαίδευσης, η οποία θα φροντίζει για την εκπαίδευση των εργαζομένων έγκαιρα. Είναι προτιμότερο, να διατηρήσετε τους ήδη υπάρχοντες εργαζόμενούς σας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες τους με διαφορετικό τρόπο λύνοντας έτσι το πρόβλημα της διατήρησης των εργαζομένων, αλλά και της προσέλκυσης νέων πιο εξειδικευμένων ταλέντων.

Για παράδειγμα, αν το τμήμα ΙΤ της εταιρείας σας εργάζεται με παλιά συστήματα, τα οποία σύντομα θα θεωρούνται ξεπερασμένα, μια καλή λύση είναι η επιλογή του reskilling. Η παροχή εκπαίδευσης σε έκτακτους τομείς, όπως το cloud computing και το cybersecurity, είναι πιθανό να προετοιμάσει την εταιρεία σας για το μέλλον, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει την επαγγελματική πρόοδο των εργαζομένων. 

Μια ισχυρή πολιτική reskilling, εξασφαλίζει ότι, ένας/μια εργαζόμενος/η που διακατέχεται από εργασιακή ηθική ή από εξαιρετικές διαπροσωπικές ικανότητες, παραμένει στην επιχείρησή σας. Η διαδικασία της εύρεσης πιθανών υποψηφίων επανεκπαίδευσης, οι οποίοι θα προσφέρουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για την εταιρεία σας, πραγματοποιείται από τα στελέχη του HR και της διοίκησης.

reskilling από τη οπτική γωνία του εργαζομένου

  • μείωση του στρες, καθώς οι εργαζόμενοι/ες είναι πλήρως εξοπλισμένοι/ες
  • αφοσίωση και αύξηση του ενδιαφέροντος, κάτι το οποίο δεν είναι σύνηθες στους μακροχρόνια εργαζομένους
  • προσφορά νέων ευκαιριών εσωτερικά στην εταιρεία, που εντείνουν την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων και μερικές φορές εξασφαλίζουν καλύτερες αποδοχές

reskilling από την οπτική γωνία του εργοδότη 

  • εξασφάλιση βελτιωμένης διαχείρισης ταλέντων, η οποία επιτυγχάνεται με τη διατήρηση των εργαζομένων και φυσικά με την προσέλκυση νέων ικανών υποψηφίων
  • η δεξαμενή υποψηφίων θα είναι γεμάτη με πολλές προοπτικές, χάρη στο δυναμικό περιβάλλον ανθρώπινου δυναμικού
  • στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η διαδικασία επανεκπαίδευσης σε σχέση με την πρόσληψη νέου κατάλληλου εργαζομένου θεωρείται λιγότερο κοστοβόρα  

upskilling VS reskilling

Επανεξετάζοντας τις παραπάνω έννοιες reskilling και upskilling, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι, η διαφορά ανάμεσα τους βρίσκεται στο εαν μια συγκεκριμένη εργασία πρόκειται να αλλάξει ή να εξαλειφθεί από την αγορά. Οπότε για παράδειγμα, ένας/μια εργαζόμενος/η, ο οποίος χρειάζεται να εξελίξει τις δεξιότητες του/της, για να χρησιμοποιεί ένα λογισμικό  αποδοτικά, είναι διαφορετικό από την διαδικασία επανεκπαίδευσης, όπου ο/η εργαζόμενος/η, οφείλει να μάθει μια νέα εργασία και να αποκτήσει καινούργιες δεξιότητες, ώστε να είναι ξανά αποδοτικός/ή. 

Συνεπώς, τις περισσότερες φορές είναι ωφέλιμο για την διαχείριση, να εξασφαλίζει τη συνεχή εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού και να διαχειρίζεται τον/την κάθε εργαζόμενο/η ξεχωριστά. Όμως, υπάρχουν και μερικές περιπτώσεις εταιρειών όπου η διαδικασία εκμάθησης δεξιοτήτων είναι ίδια για όλους. Καλό θα ήταν να λάβετε υπόψιν σας τα εξής σενάρια: 

  • Η εταιρεία Α μετατρέπει σε πλήρως ψηφιακή μορφή τη διαχείριση εγγράφων. Αποτέλεσμα αυτού, όλοι οι εργαζόμενοι ταυτόχρονα πρέπει να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους, για να μπορέσουν να χειριστούν το καινούργιο σύστημα
  • Η εταιρεία Β προσθέτει ένα καινούργιο τμήμα στη μονάδα παραγωγής. Οι μακροχρόνιοι εργαζόμενοι, οι οποίοι θα μεταφερθούν σε αυτό το τμήμα, θα πρέπει να εκπαιδευτούν για το νέο προϊόν, καθώς και να εξοικειωθούν με τον κατάλληλο εξοπλισμό
  • Η εταιρεία Γ χτίζει καινούργιες εγκαταστάσεις σε μια άλλη περιοχή. Με την εφαρμογή του upskilling μπορείτε εικονικά να προετοιμάσετε το προσωπικό σας, είναι καλό να δοκιμάσετε τη διασύνδεση και τη μετεγκατάσταση των εργαζομένων. Παράλληλα, θα μπορούσατε με την εφαρμογή του reskilling, να εφοδιάζατε το προσωπικό σας με τις κατάλληλες δυνατότητες διαχείρισης. Έτσι το νέο project ξεκινάει με “γερά” θεμέλια και φυσικά με αξιόπιστους εργαζομένους

Η διαδικασία του upskilling όπως και η διαδικασία του reskilling, είναι αναπτυξιακά προγράμματα που βοηθούν τους εργοδότες να υποστηρίξουν την προετοιμασία του ανθρώπινου δυναμικού για τις μελλοντικές προκλήσεις.